vrijwilliger

In het blad Binnenlands Bestuur nummer 23 staat een artikel over de zorgen die de brandweervrijwilligers hebben over de toekomst van de brandweer en de op handen zijnde regionalisatie. Een mooi artikel wat volgens mij goed verwoord wat ook uit de SP enquête 'De brandweer aan het woord' duidelijk wordt. In nummer 25 van dit blad staat op pagina 53 een ingezonden stuk van Menno van Duin, lector crisisbeheersing bij het NIFV en de politieacademie. Het is een reactie op het eerstgenoemde artikel. Meneer van Duin wil even een paar hardnekkige misverstanden uit de weg ruimen. Bijvoorbeeld dat een brandweervrijwilliger geen echte vrijwilliger is. Waarom niet? Wel: die vrijwilliger wordt namelijk betaald. En meer dan er belastingtechnisch aan een vrijwilliger mag worden betaald. Sommigen krijgen volgens mijnheer van Duin wel 10.000 euro. Ook zijn ze nog eens net zo goed opgeleid als hun beroepscollega's. Verder worden ze soms gekazerneerd en hebben een ze een zekere mate van opkomstplicht. Dit alles maakt dat het begrip vrijwilligheid volgens mijnheer van Duin niet de lading dekt. 'Toch wordt het begrip hardnekkig gekoesterd als een geuzennaam. Ik durf te beweren dat het wegvallen van de vergoeding heel wat meer piepers op zal leveren dan het wegvallen van de locale inbedding.' Aldus mijnheer van Duin.

Tjonge, waar zal ik beginnen? Ten eerste: wij zijn geen helden en geen rebellen en hebben dus ook geen geuzennaam nodig. We zijn gewoon maatschappelijk betrokken burgers die naast ons reguliere werk er voor hebben gekozen om iets in het maatschappelijk belang te doen. Wij hebben voor de brandweer gekozen, anderen kiezen voor koffie schenken in een bejaardentehuis. Uiteindelijk doet het er niet eens toe hoe je het noemt, beide taken verdienen maatschappelijk gezien evenveel respect.

Ten tweede: Meneer van Duin gaat er van uit dat het woord 'vrijwilliger' komt van 'vrijwilligerswerk'. Hier maakt hij een denkfout. De term vrijwillig brandweerman komt namelijk van het verschil tussen vrijwillige brandweer, plichtsbrandweer en beroepsbrandweer. Vroeger was het zo dat bepaalde banen (onder andere bij de gemeente) als extra verplichting hadden dat je brandweerman was. Die plichtsbrandweer bestaat inmiddels volgens mij nagenoeg niet meer, maar de term vrijwillige brandweer bleef, als tegenhanger van beroepsbrandweer.

Ten derde: ik vind de opmerking 'Ik durf te beweren dat het wegvallen van de vergoeding heel wat meer piepers op zal leveren dan het wegvallen van de locale inbedding' een kwalijke manier van beeldvorming. In de eerste plaats is het niet duidelijk waar de bedragen vandaan komen die meneer van Duin noemt. De vergoeding voor een 'uitrukuur' is voor een manschap b, 23 euro. Daar zit alles bij in; dus wij krijgen geen extra toeslagen zoals bijvoorbeeld een onregelmatigheidstoeslag of gevarengeld. De vergoeding voor bijvoorbeeld een oefen- of cursusuur is bruto iets meer dan 12 euro. Voor die 10.000 euro die mijnheer van Duin noemt moet je dus wel heel veel uren maken. Zoveel uren heb ik in ieder geval nog nooit gemaakt. Overigens is die vergoeding voor het werk dat wij doen maatschappelijk gezien erg laag. Ons werk is voor het overgrote deel onregelmatig. Als de pieper gaat terwijl we bij onze reguliere werkgever aan het werk zijn, moeten we alles laten vallen en naar de brandweer toe. En wat te denken van de volgende situatie: 's nachts om half 3 gaat de pieper met de melding 'dieren in nood'. Er blijkt er een koe in de grup te zijn gevallen. Na twee uur zwoegen staat de koe weer op het droge en ga je met de stront nog achter je oren weer naar huis. Maar je hebt wel de vroege dienst en moet om 6 uur beginnen. Dit betekent snel douchen en door naar je gewone werk, want je baas verwacht wel van je dat je op tijd bent. Let wel: dit is geen klaagzang, we hebben er zelf voor gekozen, maar niet omdat het veel geld oplevert. Want ga maar na: van die bruto 23 euro voor een uitrukuur hou je netto ongeveer 15 euro over. Voor zo'n gevalletje 'koe in de grup' midden in de nacht krijg je dus uiteindelijk ongeveer 30 euro. En in sommige gevallen zelfs dat niet eens: stel dat een manschap bij zijn reguliere baas bruto 25 euro per uur verdiend, (wat niet ondenkbaar is) en hij moet tijdens zijn werk weg en daarvoor gewoon vrije uren inleveren, moet hij zelfs geld bijleggen.

Brandweermensen hoeven geen geuzennaam. Wij zijn misschien fiscaal gezien geen vrijwilligers, maar doen dit werk wel uit maatschappelijke betrokkenheid en niet om het geld dat het oplevert. Kortom; al met al is het maar een vreemd en warrig verhaal van mijnheer van Duin. Er is veel wat niet klopt en het is soms onduidelijk wat hij bedoeld te zeggen. Wat mij hieraan stoort is de negatieve beeldvorming. Dit valt mij zeker van een lector crisisbeheersing tegen. Ik heb het idee dat hij dit hele verhaal laat op de avond onder het genot van een goed glas wijn geschreven en verzonden heeft, en het zou mij niet verbazen als hij de andere dag zelf ook geschrokken is van het resultaat.