sociale media

Op de valreep van 2014 voltrok zich een drama in De Krim aan de rand onze veiligheidsregio. Een dertig jarige moeder met een kindje van anderhalf jaar kwam met haar auto in een slip en raakte te water. Het was nog maar nauwelijks gebeurd of het gonsde al op internet over wat er bij de hulpdiensten fout was gegaan. Brandweerpost De Krim, die op hooguit 100 meter van het incident zit, was niet als eerste gealarmeerd. Daardoor duurde het een paar minuten langer voor er een eerste eenheid ter plaatse was. Op Twitter sprak men er schande van, op de fora rolden fotografen, EHBO'ers, dierenambulancemedewerkers en andere zelfbenoemde specialisten over elkaar heen om uit  te kristalliseren wat er nou precies fout was gegaan, en bij RTV Drenthe moest de commandant uitleggen dat een relatie tussen dit feit en het overlijden van een van de slachtoffers toch echt te kort door de bocht was.

Het eerste waar ik aan moest denken was een incident waar ik jaren geleden bij betrokken was. Iemand raakte door gladheid te water, en wij waren er als eerste eenheid snel bij. Maar we konden het slachtoffer niet redden omdat we niet de reddende eenheid waren en dus de juiste middelen niet hadden. Hoe frustrerend is het dat je er bij bent en je het verschil niet kunt maken. Je weet natuurlijk nooit wanneer je het verschil kunt maken, maar op zo'n moment komt de gedachte bij je op dat je er dan ook maar beter niet zo snel bij kunt zijn.

Omdat operationele voorbereiding en specifiek informatievoorziening ons vak is, keken we in Zwolle zijdelings mee met de alarmering en de berichtgeving rondom het incident. Dat er met de plaatsbepaling iets niet helemaal goed ging was snel duidelijk. Maar ook was snel duidelijk dat de duikeenheden wel direct onderweg waren en dat de post Slagharen de voorbereidende werkzaamheden prima voor de komst van de duikers kon uitvoeren. Doordat de melding niet helemaal duidelijk was volgde de centralist een afgesproken procedure en werd een soort "voorlopige" eindbestemming bepaald. Deze eindbestemming werd gaandeweg het aanrijden van de eenheden gecorrigeerd waardoor een fractie later alsnog De Krim werd gealarmeerd en de reddende eenheden (duikers) de juiste eindbestemming door kregen.

Doordat de sociale media vaak sneller zijn dan de hulpverleners, verschijnen soms al tijdens het incident berichten en foto's op Twitter zonder de juiste context. Hierdoor komen hulpverleners onder een vergrootglas te liggen. Jammer genoeg worden dan vaak voorbarige en onjuiste conclusies getrokken. En worden alleen de negatieve dingen benoemd. Daardoor veranderen sociale media soms in a-sociale media. Hoe verleidelijk is het niet om je als hulpverlener in zo'n discussie te mengen!

Een procedure, hoe goed doordacht, hoe uitvoerig beschreven en hoe zorgvuldig uitgevoerd, geeft nooit 100 procent de garantie dat het beoogde resultaat bereikt wordt. Met andere woorden: het blijft altijd voor een deel mensenwerk. Maar mensenwerk geeft ook ruimte voor improvisatie om uiteindelijk toch tot het gewenste resultaat te komen. Dat is ook één van de mooie dingen van het vak. Hulde aan de centralisten die onder stressvolle omstandigheden en met onduidelijke meldingen toch uiteindelijk de juiste eenheden op de juiste plaats weten te krijgen. En hulde aan de hulpverleners die gedisciplineerd, discreet en zonder zich te roeren op de sociale media hun risicovolle werk doen.